هر رفتار و اندیشه ای که از آدمی سر می زند، تاثیری مستقیم بر روان و درون او دارد و در عمران یا ویران ساختن شخصیت و خود او تاثیر گذار است.

پس شایسته است که برای خودِ خویشتن نیز به عنوان طرف تعامل و ارتباط اهمیتی بی بدیل ثائل شویم؛ چرا که از مهم ترین کلید های موفقیت در دنیا و آخرت التزام به اخلاق فردی یا همان چگونگی تعامل فرد با خود او است.

به همین منظور کتاب "اخلاق فردی" به قلم آقایان میثم قاسمی و حمیدرضا حق شناس در باب تجمیع و تبیین دانش اخلاق فردی، بر اساس منابع اسلامی و شیعی توسط انتشارات هاجر در قطع وزیری و با 232 صفحه به چاپ رسیده است.

اقسام صبر:

صبر از خصوصیاتی است که می تواند به همراه همه فضائل و به عنوان ابزاری برای به ثمر نشستن آنها، مورد استفاده قرار گیرد. رهایی از رذایل اخلاقی و مشکلات زندگی، نیازمند صبر و بردباری است. انسان هرچه صبور باشد، به همان اندازه نیز بر مشکلات فائق می آید و می تواند از قید رذایل اخلاقی رهایی یابد.

صبر می تواند به عنوان عامل پیشگیری، نقش بهداشت اخلاقی را ایفا کند. انسان با صبر می تواند در برابر خواسته ها و تمایلات قوی نفسانی، از گرفتار شدن در گرداب شهوات، برکنار بماند و مصونیت یابد. به همین ترتیب، دستیابی به ارزش های والای اخلاقی و فضائل هم نیازمند صبر و حوصله فراوان است.

بدون صبر و پشتکار و فراوان نمی توان به اهداف متعالی دست یافت. با توجه به این خصوصیت ، همان طور که گذشت، از صبر به عنوان رأس ایمان یاد شده است؛ یعنی ایمان که در گرو عمل صالح و پرهیز از محرمات و ناشایستگی هاست، زمانی میسر است که انسان صبر پیشه کند.

با توجه به گستردگی دامنه اعمال ایمانی و اخلاقی و همراه بودن صبر با آنها از یک طرف و گوناگونی این دامنه، در برخی روایات، به تقسیم صبر با توجه به حوزه های مرتبط با صبر پرداخته شده است. یکی از این تقسیمات را به حوزه واقعیات عینی مرتبط با زندگی انسان از یک طرف و اعمال و رفتار انسان از سوی دیگر مربوط است.

از آنجا که زندگی انسان در گروی برقراری رابطه با واقعیات طبیعی و عینی است، تحولات عالم خارج از قبیل بیماری ها، بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله، و...، می تواند آثار ناخوشایندی بر زندگی انسان داشته باشد. یکی مواضع صبر، بردباری و استقامت در برابر این پیشامدهای عینی است.

صفحه 37 کتاب اخلاق فردی

اهمیت دوری از حزن و اندوه:

اندوه برای از دست دادن چیزی یا نداشتن موهبتی، حالتي انفعالی و ناخواسته است که برانسان عارض می شود و تجربه ای ناخوشایند از ناکامی در رسیدن به خواسته ها را در ذهن و روان تداعی می کند.

اندوه به خودی خود می تواند نیرویی انگیزه بخش و محرک، و عامل عبرت گرفتن از ناکامی ها، برای رسیدن به منافع دنیوی و اخروی باشد. ولی هنگامی که از مجرای اصلی خود خارج شود، به عنوان رذیله و آفت نفس مطرح خواهد بود.

رذيله حزن در صورتی پدید می آید که اندوه درونی به حسرت خوردن برای از دست دادن نعمت های مادی غیر قابل جبران وتألم باطن از حالت ناخوشایندی که دفع آن متعذر است، بیانجامد و مشخص است که اگر متعلق حزن و اندوه ، امور دنیایی دور از دسترس و جیران ناشدنی باشد، آن ناراحتی و اندوه ، پایانی نخواهد داشت و امیدی به برطرف شدن آن نخواهد بود، چنانچه اندوه برای دنیا دوام داشته باشد، سلامت بدنی را نیز در معرض خطر قرار می دهد.

صفحه 138 کتاب اخلاق فردی