اصول و قواعد حد و نسبت آن با برهان
مولف (پدیدآور) :عسکری سلیمانی امیری
کتاب اصول و قواعد حد و نسبت آن با برهان نوشته ی عسکری سلیمانی امیری توسط انتشارات حکمت اسلامی به چاپ رسیده است.
در بخشی از این کتاب می خوانیم:
ابن سینا می گوید اگر تقسیم به ذاتیات به صورت اولی باشد، از این سه اشکال در امان می مانیم. مراد از تقسیم اولی آن است که شیء مورد تقسیم پیش از این تقسیم و در رتبه مقدم، تقسیم دیگری را نپذیرد و این تقسیم متفرع بر تقسیم قبلی نباشد؛ به عبارت دیگر، شیء خودش از آن جهت که خودش است، این تقسیم را بپذیرفته باشد، نه از جهت قیدی که اخص از خودش است. توضیح آنکه هرگاه شیئی تقسیمی را بپذیرد، امور عام تر از آن هم حتما آن تقسیم را می پذیرند؛ از این رو هرگاه تقسیم شیء را به عام تر نسبت دهیم، تقسیم نسبت به عامتر اولی نخواهد بود؛ مثلا انسان به مهندس و غیر مهندس تقسیم می شود و چون این تقسیم درست است، حیوان هم به مهندس و غیر مهندس تقسیم می شود. اما تقسیم حیوان به مهندس و غير مهندس اولی نیست؛ زیرا پیش از تقسیم حیوان، اخص از آن یعنی حیوان ناطق است، به مهندس و غير مهندس تقسیم شده است. ابن سینا اشاره می کند تقسیم شیء به اولی و غیر اولی را قبلا در فصل سوم از مقاله دوم برهان شفاء دانسته اید.