هويت تاريخي هر جامعه اي در قالب فرهنگ و تمدن آن جامعه نمايان گرديده و دستيابي به اين هويت، از طريق شناخت فرهنگ و تمدن مذكور ميسر مي گردد. دنياي اسلام با پشتوانه چهارده قرن تاريخ و تمدن، از چهره اي درخشان و كارنامه اي ارزنده در تاريخ بشري برخوردار است كه بي شك تبيين جنبه هاي مختلف اين تاريخ وتمدن براي نسل هاي جديد به منظور ايجاد آگاهي بيشتر نسبت به تاريخ و هويت اجتماعي آنها ضروري است. بر اين اساس كتاب حاضر كه به شكل متن درسي تدوين شده و طبيعتاً فاصله بسياري با متن پژوهشي دارد، براي دانش پژوهان دوره ي كارشناسي تاريخ اسلام نوشته شده كه به بررسي جوانب گوناگون نظام آموزشي پيش از اسلام و بعد از اسلام و دوره هاي مختلف آن و همچنين به مكانهاي آموزشي در تاريخ اسلام و برنامه هاي آموزشي وانواع علوم مرسوم در آن پرداخته است. همينطور بخشي به كتابخانه وكتاب نويسي و تاريخ تكامل آن پرداخته كه در نوع خود بي نظير است.