مقدمه ناشرانپيشگفتارفصل نخست: مفهو زبان و زبان شناسيزبان چيت؟انحاي دلالت و نظام ارتباطي نشانه‌هاسطوح گوناگون در زبان گفتاريالف) سطح نظام آواييب) سطح نظام دستوريج) سطح نظام معناييارتباط لفظ و معنامدلولها و معاني تصوري و تصديقيميزان دلالت لفظ بر معناكاركرد‌هاي زبانتوسيف حقايقتبيين علي- معلولي پديده‌هافعل گفتاريعاطفي- احساسيامكان چند ساحتي بودن يك زبان يك متنزبان و واقعيتزبان و تفكرزبان، جهان‌بيني و نظام ارزشيزبانهاي گوناگون و ملاك مرزبنديزبان إخباري و زبان انشائيزبان حقيقي و زبان مجازيزبان كناييزبان رمزيزبان تمثيليزبان اسطوره‌ايزبان شناسي و قلمرو آنفلسفه زباناز زبان هنجار تا زبان ادبيفصل دوم: زبان دين، زهيافتهاي ديروز غربزبان ديندين و زبانارتباط زبان و دين در حوزه‌هاي گوناگونحوزه تفكر يهودفيلون يهوديقلمرو ديانت مسيح(ع)اوريگنكلمنت اسكندرانيآگوستينابن ميمون اسرائيلياكويناسبوئاونئورهفصل سوم: عصر جديد، پيدايش بستر‌ها نو در طرح زبان ديندوران جديدپايه‌هاي تفكر قرون وسطارويكرد ناسوتيبرخي زمينه‌هاي پيدايش عصر جديدمؤلفه‌هاي تفكر جديد و لوازم ان1. تعميم روش معرفتي تجربيشكاكيتتجربه‌گروي فراگير، ريشه و عامل شكاكيتفلسفه استعلايي كانت و طرد متافيزيك از قلمرو معرفت در بستر تجربه‌گروياز معرفت شناسي تجربه‌گرا تا فلسفه علم نسبي‌گرانسبت ميان زبان و معرفتبازتابهاي كلامي معرفت شناسي جديد غربحكمت اسلامي و رئاليسم معرفتي2. نگرش انتقادي به گذشتهنقد و بررسينقد ديد‌گاه زباني تجربه ديني3. هرمنوتيك فلسفي و بعد تفسيري- زباني دادن به همه فهمهادليتايف مبارز با تاريخ‌گرويايتناي فهمها بر پيش آگاهيهاانسان، محكوم زندان تاريخهرمنوتيك مفسر محور گادامرمؤلفه‌هاي فهم هرمنوتيكي گادامرهرمنوتيك متن محور پل ريكورتوسعه در مفهوم متنناكامي هرمنوتيك فلسفيفصل چهارم: زبان دين و رهيافتهاي معاصر در غرب1. پوزيتيويسم و نسبت بي‌معنايي به زبان دينوينگشتاين متقدماير و معيار تحقيق پذيريبن بستهاي تاريك پوزيتيويسم منطقيجان ويزدمآنتوني فلوهميربازيل ميچل2. تحليل زباني و كاركرد‌گرايي زبان دينيوينگنشتاين متأخر و بازيهاي زبانيويژگيها و لوازم ديد‌گاه وينگنشتايننقد ديد‌گاه وينگنشتاينفيلپسفن بورنبريث ويتاستيسنظريات روان شناختي- جامع شناختي همسو با كاركرد گرايينقد كاركرد‌گرايي3. نماد در زبان دينيپل نيليشراندالازنست كاسيرررهيافتهاي فرق گوناگون مسيحيديدگاه نوار تدكسي كارل بارتاگزيستانسياليزم بولتمان4.ديد‌گاه شناختاري واقع‌گرايالستون و احياي ديد‌گاه اكويناسزبان تصويري مونتگمري ولتايان باربور و نگاه جامع به دينجان هيك و تحقيق پذيري اخرويفصل پنجم: ريشه‌ها و مباني فكري- ديني غرب و موقعيت مابرخي زمينه‌هاي ديني- فرهنگي جهان غرب1. فقدان وحي اصلي2. نارسايي مفاهيم ديني برخاسته از متون مختلطالف) خداي تحسيميب) پيامبري وارونهج) وحي در هاله ابهامد) اعجاز يا هر كار شگفتهـ) الوده سرشتي انسانو) منع جستجوي حقيقت3. تعطيل عقل4. تحديد علم5. تهافتهاي دروني تون مقدسنتايج اين ريشه‌هاواكنشهاي دوران جديد1. انفصال و تعارش علم و دين2. تعميم تجربه‌گرايي3. استنتاجات متافيزيكي4. نهضت اصلاح ديني5. فلسفه‌هاي گوناگون6. رهاورد‌ها و نتايج1. ديد‌گاه بي‌منايي در زبان دين2. كاركرد گرايي در زبان3. نمادانگاري و اسطوره پنداري4. واقع‌نگري انتقاديزمينه‌هاي ديني- فكري جهان اسلام1. قرآن كريم، وحي اصلي خدا در ميان بشر2. محتواي قرآناثار فكري، فرهنگ قرآن1. رشد فكر ديني نه جمود2. پيشرفت علمي نه ركود3. بالندگي عقلانيت و فلسفه اسلاميفقدان زمينه براي واكنشهاي منفي1. مكمل بودن و تلازم علم و دين، نه رويارويي2. خديا قيوم، نه رخنه پوش نادانيها3. كمال دين، مانع ترميمهاي بشري4. فلسفه خود بنياد و نگرش جامع به هستيفصل ششم: زبان قران درقراشد دانشهاي اسلاميزبان قرآن، ضرورتهاي درونيپيوند دين و زبان در فرهنگ اسلامي1. از علم القرائه تا علوم قرآن2. علوم ادبي اسلامي و زبان شناسي3. متون تفسيري مسلمان و زبان شناسي4. كلام و فلسفه اسلامي و زبان شناسيكلام اماميهتفكر معتزليسلفي‌گري جديد و نگاه غير قابل انعطاف به زبان5. عرفان و تصوف6. اصول فقهفصل هفتم: زبان قرآن در ساحت مفردات، كدان نقش؟مفاد زبان قرآنزبان قرآن در ساحت مفرداتكيفيت وضع لغاتفرهنگ قرآن و جامه عربيچند نمونه از اصطلاحات قرآنيقرآنسورهوحيلوح محفوظقضا و قدرفقه و نفقهمؤمن و ايمانمريض القلبنفاق، منافقجهاد في سبيل اللهخشوعصراط مستقيمسبحان و تسبيحدنيا، آخرتبرزخساعتقيامتجهنّمخلودعرف ويژه قرانجهان‌بيني قرآنارتباط عرف ويژه قرآن با معناي لغويفص هشتم: نقد وتحليل انظار گوناگون در زبان گزاره‌هاي قرآنزبان قرآن در سطح گزاره‌ا و جملات1. ظاهر‌گرايي و زبان يك وجهي قرآننقد و بررسي نظريه ظاهر‌گرايانقرآن و ارجاع متشابهات به محكماتديد‌گاه انديشمندان مسلمانافعال الهي، ديد‌گاه معتزليات و اشعريان2. رمز‌گرايي باطنياننقد و بررسي3. تأويل‌گرايي متصوفاننقد و بررسي4. طبيعت‌گرايان جديد و تأويل قرآنالف) راهبرد‌هاي پوزيتيويستيب) عصري نگري مفاهيم قرآنج) تحليلهاي ناسوتي از وحينقد و ارزيابيد) رهيافتهاي ماترياليستيه) نمادانگاري زبان ديني و قراننقد وارزيابيو) نگاره كاركرد‌گرايانه به قصص قرآننقد و بررسي چفصل نهم: زبان قران، زبان نماد‌ها يا حقايق متعالي؟1. اصل نخست در هر كلام حقيقت است2. نشانه‌هاي حقيقت3. انحاي قرينه4. قلمرو مجاز در قرآن5. تمايز حقيت فلسفي از حقيقت ادبييك. تفاوت حقيقت و مجاز ادبي، يا حقيقت و مجاز فلسفيدو. مجاز و استعاره دروغ يا حقيقت ادعايي؟6. از تمثيل تا نماد7. حقايق متنازل8. آيا زبان الهيات ناگزير زبان نمادين استالف) حكمت اسلامي و معرفت بخشي الهياتب) الهيات در چشم انداز وحي قرآنيج) مباني عقلي و نقلي طرد نمادانگاري زبان الهياتد) نسبت زمان مندي در افعال خداهـ) تعبير‌هاي اعتبار در فعل خداو) ظهر و بطن در قرآنفصل دهم: زبان قرآن، تعهد برانگيزي در متن واقع‌گويي1. واقع‌گويي قرآن2. انواع جملات قرآن3. پاره‌اي از اوصاف قرآن4. ارتباط«بايد» «هست»‌5. جستجوي دو ويژگي‌ توأمان پيام و واقع در برخي آياتنشانه‌هاي توحيد در يهنه گينيتوصيف خداوندتوحيد افعاليستهاي الهيكيهان شناسيمراحل پيدايش و تطورات انسانداستان بلعم با عورسرنوشت ابولهبنجوا و صدقه‌اي كه نسخ شدقصه رباحوادث و اشراط ساعتتجسم و حضور اعماشهادت اعضا ور جوارحصحنه رستاخيز و سرنوشت نيكان و بداناستنتاج6. عصري نگري و سلب واقعيت از قرآننقد و بررسي7. ذاتي و عرضي كردن مفاهيم دين و در‌گذشتن از صورت متننقد و ارزيابي8. نگاه پديدار شناسانه به متن ديننقد و بررسينتيجه‌گيريفص يازدهم: روش كشف زبان قرآن1. روش كشف زبان قرآن2. شناخت عقلي زبان از راه شناخت گوينده3 شناخت زبان از راه شناخت هدف متن4. شناخت زبان از راه ويژگيهاي متن5. شناخت از راه گستره مخاطبان6. شناخت از طريق محتواي پيام متن7. شناخت به روش تجربنقد وارزيابي8. شناخت پديدار‌شناسانهنقد و برر سيفصل دوازدهم: زبان قرآن، زبان ويژه هدايتگزينش نويسنده در زبان قرآنويژگيهاي زبان شناختي قرآن1. انتفاع همگاني2. سبك قرآن، آميختگي موضوعاتسوره اعلي در يك نگاه3. زبان ذواضلاع4. زبان ذومراتب5. معارف فراعرفي6. مراتب عالي هدايت و عرف ويژه قرآن7. جهاني بودن و جاودانگي قرانزبان هدايتفصل سيزدهم: معنا شناسي و هرمنوتيك فهم قران1. مبان يا زير‌ساختهاي فكري در فهم قرآنرهاورد‌هيا هرمنوتيكي اين مبانيمباني متن شناختي- زبان شناختي قرآنتعيّن معنايي قرآنمباني انسان شناختي و پيامد‌هاي آن2. امكان فهم قرآن3. مكانيمس فهم متنگام نخست، معنا شناسي واژگانيگام دوم، معنا شناسي گزاره‌هاكام سوم، معنا شناسي متناظر و فراگير متناستمداد از قرائنقرينه‌هاي درون متنيالف) سياق و آهنگ‌ سخنب) تلائم مضمون و معناج) محكمات و اصول روشنگرد) تحديد قلمرو معناقرينه‌هاي برون متني نقليقرينه عقلي4. معيار‌ها و منطق فهم قرآنيك. قواعد قلائي حاكم بر زباندو. همخوواني و سازوارگي دروني متنسه. هماهنگي و تطابق با عقل برهانيچهار. پاسخگويي به نياز‌ها حياتي انسانپنج. تعيين موضع و تفسير دين‌باورانه و نه دين‌سوزانه از متنكتابنامهنمايه اشخاصنمايه اياتنمايه روايات