مقدمه دفترمقدمه به قلم: آيت الله جعفر سبحانينبرد حق و باطل در بستر تاريخپيشگفتارسيري تحليلي در تاريخ بني اميّه از تكوّن تا سقوطفهرست دوره‌هاي تاريخ اموياندوره اول: بني اميّه از تكون تا ظهور اسلامرذايل اخلاقي بني اميّهتيره‌هاي اموي و نسب آنانتشكيك در نسب بني اميهنقد و بررسيعبد شمس، اميّه و حرب در نهج‌البلاغهمقايسه‌اي بين بني هاشم و بني اميّةدوره دوّم: بني اميّه از ظهور اسلام تا فتح مكّهانگيزه‌ مخالفت قريش با اسلامنمونه‌هايي از دشمني امويان با اسلامنقش ابوسفيان در جنگ احزابتسليم شدن ذليلانه ابوسفياننقش امويان در جنگ بدرجنگ تن به تن بني هاشم و بني اميّهنظرّيه استاد سبحانيچند نكته مفيدتلفات امويان در جنگ بدرنقش امام علي عليه‌السلام در جنگ بدرمقتولين ديگر از امويانعداوت عقبة بن ابي معيط با اسلام و فرجام سياه اوپيشگويي پيامبر صلي الله عليه و آله درباره سران قريش و بني اميّهحمالة الحطبهند جگر خوارمعاوية بن مغيرةعبدالله بن سعد بن ابي سرحيزيد بن ابي سفيان برادر معاويهدوره سوم: بني اميّه از فتح مكه تا خلافت عثمانمسلمان شدن منافقانه اموياننمونه‌هايي از رفتار منافقانه ابوسفيانرفتار پيامبر صلي الله عليه و آله با امويان بعد از فتح مكّهبرخورد‌هاي مثبت(جذبي) پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله با بني اميّهبرخورد‌هاي منفي(حذفي)الف. صدور حكم قتل ابوسفيانب. عدم عفو بعضي از جنايتكاران بني اميّهج. لعن و تبعيد حكم بن ابي العاصد. حذف بني اميّه از عنوان ذوي القربيهـ. لعن و مذمّت بني اميّهبني اميّه و جريان سقيفهموضع خالد بن سعيد اموي و برادرانش در برابر سقيفهموضع ابوسفيان در برابر بجريان سقيفهموضع خلفا در برابر امويانسازش و توافق خلفا با بني اميّهكارگزاران اموي در دستگاه خلافتعثمان بن عفّاننقشه عمر براي به خلافت رساندن عثمانتعليقه شيخ مفيد بر كلام عمرپيشگويي عمر از نتيجه شوراعلت شركت امير مؤمنان عليه‌السلام در شورادوره چهارم: بني اميّة از خلافت عثمان تا قتل اوويژگيهاي شخصيت عثمانويژگيهاي اخلاقي عثمانويژگيهاي سياسي و اداري عثمانالف. تسامح در برابر افراد با نفوذفرجام عبيدالله عمرب. آزاد گذاشتن صحابهج. تبعيض در اجراي حدود الهيد. اعطاي مناصب دولتي براساس قرابت نسبيخلافت عثمان و كارگزاران اموي1. مروان بن حكم2. معاوية بن ابي سفيان3. وليد بن عقبة4. سعيد بن عاص5. عبدالله بن عامر6. عبدالله بن سعد بن ابي سرحجمع بندي و خلاصه‌‌اي درباره كارگزاران امويسياست برخورد عثمان با مخالفانتبعيذ ابوذربدرقه ابوذرعكس العمل عثمانوفات ابوذرشكنجه و شهادت عبدالله بن مسعودضرب و شتم عمّار ياسرتبعيد عبدالرحمن كعب بن عبدهتبعيد عبدالرحمن بن حنبلتبعيد عبادة بن صامتسياست مالي عثماننمونه‌هايي از بخششهاي عثمانآماري از بذل و بخششهاي عثمانجريان قيام بر ضد عثمانسير تحوّلات نهضتبرخورد جدّي با عثمانخروج نيروهاي انقلابي به سوي مدينهمحاصره خانه خليفهاستمداد خليفه از امام علي(ع)سوء تدبير عثمان و خباثت مرواننقش طلحه در تحريك مردم بر ضد عثمانمراجعت انقلابيوناستمداد مجدّد عثمان از علي عليه‌السلامگفتگوي عثمان و شورشيانشدت يافتن فشار محاصرهصحنه قتل عثمان و قاتلان ويتحليلي پيرامون قيام مسلمانان بر ضد عثمانزمينه‌ها و عوامل نهضتعامّل اولعامّل دوّمعامّل سوّمفهرستي از كردار سوء عثمانماهيت نهضت، مخالفين و اهداف آناننارضايتي عمومياهداف قياماهداف مخالفين و اهداف آناناهداف مخالفين مصلحاهداف مخالفين فرصت طلبماهيّت طلحه و زبير در نهج‌البلاغهنقش عايشه در قتل عثمان و انگيزه اونقش عمر و عاص و معاويه در قتل عثمانخلاصه مطالباسلامي بودن نهضتآثار و نتايج نهضتالف. نتايج مثبتب. نتايج منفيمواضع اميرالمؤمنين عليه‌السلام در برابر عثمان و حادثه قتل اوالف. برخورد اعتراض آميز در برابر خلافت عثمانب. حضور علي عليه‌السلام در صحنهج. برخورد‌هاي ارشادي علي عليه‌السلام براساس امر به معروف و نهي از منكرد. عكس العمل عثمانهـ. وساطت علي عليه‌السلام بين عثمان و شورشيانچند نكتهو. كمكهاي انساني علي عليه‌السلام به عثمان در برابر شورشيانزو موضع اميرمؤمنان عليه‌السلام در برابر قتل عثمانبيطرفي امام عليه‌السلام در جريان قتل عثمانسخنان دو پهلوي علي عليه‌السلام درباره قتل عثمانحكمت سخنان دو پهلوي علي عليه‌السلامعدم تناقض در موضع امام عليه‌السلامح. مواضع علي عليه‌السلام در برابر خوانخواهان عثمان و قصاص قاتلانانگيزه‌هاي خونخواهانپاسخهاي امير مؤمنان عليه‌السلام در برابر خونخوهان عثمان1. سخنان امام عليه‌السلام در برابر پيشنهاد برخي از صحابهتفسير كلام امام عليه‌السلام و نقد تفسير ابن ابي الحديد و ابن ميثم3. پاسخ امام عليه‌السلام به سخن وليد، مروان و سعيد3. پاسخ به تهمتهاي اموياننقدي سخن ابن ابي الحديد4. پاسخ امام عليه‌السلام به طرفداران عثمان5. پاسخ امام عليه‌السلام به ناكئين6. پاسخ امام عليه‌السلام به خونخواهي عثمان توسط معاويهسخن ابن ميثم در برهان تحويل ندادن قاتلان به معاويهبررسي و نقد ادّله ابن ميثم7. پاسخ امام عليه‌السلام به قراء شام و عراقشبهه ابن ابي الحديد نسبت به پاسخ امام عليه‌السلامپاسخ شبهة ابن ابي الحديدخاتمهدوره پنجم: بني اميّة از قتل عثمان تا مرگ معاويه بن يزيداول: شناخت ويژگيهاي شخصيّت و حكومت معاويه1. معاويه از ولادت تا مرگنسب معاويهتربيت خانوادگي معاويه و شركت وي در جنگهاي ضد اسلاماز خواري تا پادشاهي2. معاويه از نظر عقيده و اخلاصنمونه‌هايي از اعتقادات فاسد معاويهصفات اخلاقي معاويه در نهج‌البلاغهدنيا پرستي معاويهمعاويه و شرابخواريمعاويه و ربا‌خواريزيركي و نيرنگ معاويهحلم (و برد‌باري) معاويه3. معاويه در زمينه سياست و حكومتقدرت طلبي يا خون‌خواهي؟دفاع ابن حجر از معاويهردّ نظريّة ابن حجرزمينه‌هاي مساعد براي اهداف سلطه طلبانه معاويهنقشه معاويه براي رسيدن به خلافتامتناع معاويه از ارسال نيروهاي كمكي به عثمان هنگام محاصرهافشا نقشه معاويه در نهج‌البلاغههمراهي عمرو عاص با معاويهنقشه گرفتن حكومت شام و مصر از امير مؤمنان عليه‌‌السلامفتنه انگيزي معاويه قبل از رسيدن نامه امير مؤمنان عليه السلامامتناع معاويه از طرح مسأله خونخواهي بعد از رسيدن به خلافتنقش معاويه در جنگ جملنامه معاويه به طلحهنامه تحريم آميز معاويه و زبيرنامه‌هاي تحريك آميز معاويه به كارگزاران معزول عثمانكمكهاي مالي كارگزاران معزول به شورشيان جملتحليلي از جنگ صفيّنتحليل جنگ صفيّن در نهج البلاغهنكات مهم نامه علي عليه‌السلامدوّم: اختلاف درباره خون عثمان و مبرّا بودن امام عليه‌السلام از آنسوّم: دعوت امام عليه‌السلام به صلح و ارامش براساس كتاب و سنت قبر از وقوع جنگچهارم: آغاز جنگ صفين به علت ردّ دعوتهاي قراني امام عليه‌السلام از سوي معاويهپنجم: تلفات سنگين هر دو طرف در نبرد صفينششم: توسل به حكميّت در پايان جنگ از سوي دشمننقش معاويه در فتنه خوارجسوابق اشعث بن قيس و بهره‌برداري معاويه از اوبهره‌برداري معاويه از حركت مقدّس نمايانبرخورد صريح امام عليه‌السلام با اشعث بن قيسزمينه‌ها و علل پيروزي ظاهري معاويهعوامل پيروزي ظاهري معاويهفقدان عوامل پيروزي دشمن بر گرفته از سخنان اميرالمؤمنين عليه‌السلامعوامل شكست عراقيان با استفاده از سخنان اميرالمؤمنين عليه‌السلامفرق بين سياست اسلامي با سياست ماكياوليستياهداف و استراتژي حكومت معاويه1. كسب قدرت و رسيدن به خلافت2. موروثي كردن خلافت و تبديل آن به سلطنت كسروي3. مبارزه با اسلام جهت محو كامل يا تحريف آنميزان كاميابي معاويه و دستيابي او به اهداف خويشنقش معاويه در ابداع عقيده جبر و مرجثهمحورهاي بارز استراتژي معاويه در مبارزه با باسلام1. بدعتگذاري2. جعل حديث3. ترويج لعن و سبّ امام عليه‌السلامسياست تطميعمعرفي كردن زياد به عنوان فرزندان ابوسفيانمرحله اوّل: سياست ارعاب1. اشغال مصر توسط سپاه شام به سركردگي عمرو عاص2. غارت بسر بن ارطات در مكه، مدينه، يمن و مناطق ديگر3. يورش سفيان بن عوف غامدي بر هيت، انبار و مدائن4. حمله ضحاك بن قيس فهري5. حمله مسلم بن عقبه مرّي6. غارت نعمان بن بشير انصاري7. غارت عبدالله بن مسعده فزاري8. غارت يزيد بن شجره رهاوي9. غارت حرث بن نمر تنوخي10. غارت عبدالرحمن بن قباث كناني در جزيره11. مأموريت نفاق افكني حضرمي در بصرهمرحله دوّم سياست ارعابنمونه‌هايي از اعمال خشونت نسبت به شيعيان در دوره دوّم ارعاب1. به شهادت رساندن امام حسني مجتبي عليه‌السلام2. شهادت عمر و بن عدي و يارانش3. شهادت عمرو بن حمق خزاعي4. احياي تبعيض نژادي نسبت به مسلمانان ايراني و كشتار آنان5. قتل هزاران نفر توسط سمرة بن جندب6. كشتار شيعيان به دست زيادبرخورد معاويه با روم و مسيحيانمستشاران و كارگزاران مسيحي در دستگاه معاويهمواضع امير مؤمنان عليه السلام در برابر فتنه معاويهدر زمينه سياستسياست قاطع تصفيه كارگزاران عثمان و ردّ پيشنهادي سازشگارانهتعيين والي جديد براي شام و سرانجام كار اوارسال پيغام براي معاويه و طلب از اولشكر كشي جهت سركوبي معاويهفلسفه سازش ناپذيري امير مؤمنان عليه‌السلام در برابر فتنه معاويهالف. بيان سياسي شبههب. بيان فقهي شبههپاسخهاي شبههفرازهاي از نهج‌البلاغهخاتمه