خود این کلمه «مسخ» که امروزی ها هم به کار می برند دلیل بر وجود فطرت است و الا اگر فطرتی وجود نداشته باشد «مسخ» چه معنایی می تواند داشته باشد...

فطرت در قرآن تنظیم شده تقریرات یازده جلسه درس استاد شهید آیت الله مطهری در حوزه علمیه قم تحت همین عنوان برای تعدادی از طلاب فاضل در سالهای 1356 و 57 بوده است که توسط حجت الاسلام مهدی نبوی به رشته تحریر در آمده است. این کتاب توسط انتشارات صدرا در قطع رقعی و با 136 صفحه به چاپ رسیده است.

آیا فقط دین اسلام فطری است؟

ممکن است سؤال شود که آیا فطری بودن مربوط به اسلام است یا شامل سایر ادیان هم می شود؟ پاسخ این است که دین حق یکی بیش نیست، بنابراین گفتن اینکه در میان دینهای حق، اسلام فطری است صحیح نیست، چون دین اسلام با سایر ادیان حق، تباین ندارد بلکه «کامل شده» آنهاست. 

ادیان باطل هم در حقیقت تحریف شده همان ادیان حق است. مسئله بت پرستی و شرک بنا بر فطرت، جوری توجیه می شود و بنا بر انکار فطرت جور دیگر. بنا بر فطرت، ریشه شرک همان توحید است که در اثر عواملی تحریف شده و به شرک منتهی شده است.

در دین شناسی های امروز مدعی هستند که شرک و به طور کلی خداناپرستی» مقدم بر دین و توحید بوده است. می گویند اول، انسان بت و اجسام و جمادات متعددی را می پرستیده، بعد رفته رفته به خدای معنوی غیر محسوس و واحد منتهی شده است. در صورتی که از نظر ما و طبق تعلیم انبیاء، مطلب به عکس گفته اینهاست. از نظر ما اولا فطرت خدا پرستی در انسان هست و اساس دین هم توحید بوده و شرک یک پدیده عارضی و انحرافی است و ثانیا اولین انسان، حجت و نبی بوده است.

در روایات هم راجع به پیدایش شرک و بت پرستی آمده است که بعد از ادریس، شخصی بزرگ (نبی یا غیر نبی) در میان مردم بود و خیلی هم مورد علاقه آنها بود. پس از مرگ او که باعث تأثر شدید مردم شده بود شیطان به آنها توصیه کرد که مجسمه او را بسازند تا باعث تسلی آنها شود.

آنها نیز مجسمه او را به عنوان یادبود ساختند ولی رفته رفته خود مجسمه موضوعیت پیدا کرد و به عنوان شیئی که مورد توجه آن شخص است مورد پرستش قرار گرفت. از همین جا بت پرستی آغاز شد و بتها و مجسمه ها و اجسام دیگر مورد پرستش مردم واقع شدند.

صفحه 24 کتاب فطرت در قرآن

ویژگی های خاص در ترکیب انسان:

در گذشته گفتیم در طبیعت، حتی در حیوانات، هر ترکیبی باعث از بین رفتن خواص اجزاء می شود. مثلا آب، پس از ترکیب شدن اکسیژن و هیدروژن، دیگر دارای خواص آن دو نیست و دارای طبیعت آب است. 

همچنین است گیاهان که از ترکیب شدن عناصر گوناگون به وجود می آیند و هیچ عنصری در ضمن گیاه استقلال خودش را حفظ نمی کند. در این میان، انسان تنها موجودی است که در عین مرکب بودن از اضداد، هر ضدی استقلال خودش را حفظ می کند.

البته مرکب بودن انسان از اضداد به این معنی نیست که واقعا مرکب از دو جزء مثلا ملک و حیوان، یا به تعبیر قدما عقل و نفس باشد و این دو جزء در کنار یکدیگر قرار داشته باشند.

انسان یک حقیقتی است که مرتبه ای از آن، نفس است و مرتبه ای عقل، و این مجموع شامل همه مراتب است، ولی این مراتب در عین حال دارای نوعی آزادی و استقلال نیز هستند و این مراتب در عین مرکب حقیقی بودن و واحد بودن دائما با هم در تنازع هستند.

مانند فرد و جامعه، که بنا بر اینکه جامعه را مركب بدانیم (نه مؤلف) و ترکیبش را حقیقی بدانیم، در عین حال، افراد جامعه از نوعی استقلال برخوردارند و حتى طبق نظریه قهرمانان، افراد دارای شخصیت قوی می توانند جامعه را تحت تأثیر خود قرار دهند و دگرگون سازند.

صفحه 61 کتاب فطرت در قرآن