کتاب نبض شناسی که به کوشش مؤسسه تحقیقات حجامت ایران به چاپ رسیده‌است تألیف سید حسین بنی‌هاشمی گرگری می‌باشد در این کتاب به بررسی نبض در شناخت انواع بیماری‌ها از دیدگاه .طب سنتی پرداخته شده است.استاد بنی هاشمی یکی از شاگردان ممتاز استاد خیراندیش است که کتب مختلفی از ایشان در سایت کتاب قم موجود است.

استاد بنی‌هاشمی می‌گوید علم نبض شناسی از دیرباز مورد توجه حکما و اطباء طراز اول عرصه پزشکی ایران بوده اگرچه رگه‌هایی از رگ‌شناسی را در هند و چین و یونان باستان نیز می‌توان یافت در اکثر منابع اصیل ما مباحثی در خصوص اجناس نبض وجود دارد که ازجمله شاخص‌ترین آن‌ها می‌توان به کتاب قانون نبض شناسی جناب بوعلی ره و رساله نیر اعظم حکیم محمد اعظم خان اشاره نمود.سوم آذر ماه ۱۳۹۷

محل گرفتن نبض:

رایج‌ترین شریان هایی که برای معاینه نبض بکار می‌روند عبارت‌اند از: شریان رادیال در طرف درونی مچ در نزدیکی کناره شست دست و شریان کاروتید در گردن در میان نای و عضله گردن البته نبض را با گذاشتن انگشت روی شریان رانی در کشاله ران نیز می‌توان اندازه گرفت معمولاً تعداد ضربان نبض را پونزده ثانیه شمارش کرده و عدد به‌دست‌آمده را در ۴ ضرب می‌کنند.برای لمس نبض در شیرخواران از شریان بازویی در داخل و وسط بازو استفاده می‌شود .
صفحه ۱۴

پیشنهاد ما: مزاج شناسی و نسخه های خیراندیش

عوامل نرم بودن نبض:

عوامل نرم بودن نبض عبارت‌اند از رطوبت دهنده‌های طبیعی مانند غذاهای رطوبت بخش یا بیماری‌های رطوبت آور استسقا و لیثاغورس و یا عواملی مانند شست‌وشو و استحمام که نه طبیعی است و نه بیماری بلکه جزو رفتار رطوبت بخش به حساب می‌آیند علل اختلال نبض در زمانی‌که نیرو وجود دارد سنگینی ماده‌ای غذایی و یا خلط است و اگر نیرو ناتوان باشد دلایل آن عبارت‌اند از آزار دیدن و خستگی بدن بر اثر بیماری،پر شدن رگ‌ها به وسیله خون که بهترین علاج آن فصد می‌باشد امتلا و پر بودن معده و دهان، تفکر شدید درباره‌ی چیزی به مدت کم نیز می‌تواند باعث اختلاف نبض شود وجود خلط بد در معده که در این حالت ممکن است به خفقان انجامیده و نبض نیز به تبع آن نبض خفقانی گردد.(صفحه ۳۳)