محتوای کتاب "تربیت دینی در دوره دبستان و دبیرستان" پاسخی است به این پرسش که معلمان و مدرسه چگونه می‌توانند با بهره‌گیری از فرصت‌های یاددهی یادگیری موجود در مدرسه به طراحی محیط تربیتی بپردازند که لحظه‌های حضور دانش‌آموز در مدرسه به لحظه‌های یادگیری ایمان در مرتبه قابل‌تحقق آن در دوره دبستان و دبیرستان تبدیل شود.

پاسخ پرسش فوق در این کتاب در قالب یک نظریه تربیت دینی و مشتمل بر دو بخش اساسی آمده است که دانشجویان و معلمان می‌توانند از آن بهره برند.

معرفی کتاب تربیت دینی در دوره دبستان و دبیرستان:

تربیت دینی در مدرسه به شکلی که امروزه در حوزه اندیشه‌ورزی و عمل تربیتی فهم می‌شود، موضوعی است که هم‌زمان با تأسیس مدارس جدید مطرح شد. اصل ایده هم این بود که محتوای آموزش علوم جدید در مدارس به تضعیف، باورها ارزش‌ها و رفتار دینی می‌انجامد و آموزش اعتقادات اخلاق و مناسک دینی می‌تواند از تأثیرات آنها بکاهد؛

بنابراین، الگویی برای آموزش دین شکل گرفت که هدف آن حفظ و تقویت باورها ارزش‌ها و رفتار دینی بود. محتوای آموزشی دانش معارف اسلامی است که در سه بخش اعتقادات، اخلاق و مناسک ارائه می‌شد معلم دینی کسی است که بهره‌ای از دانش معارف اسلامی داشت و می‌توانست آن را تدریس کند ارزشیابی بر حسب میزان یادگیری دانش‌آموزان از معارف اسلامی انجام می‌شد.

این ایده باتوجه‌به اینکه انتظارات را برآورده نمی‌کرد به موضوعی علمی در بین صاحب‌نظران تربیتی تبدیل شد و در طول یک قرن گذشته به جریانی علمی برای تولید الگوی برنامه درسی تربیت دینی در مدرسه تبدیل و به پیدایی الگوهای متعددی منجر شد.

با نگاهی از بالا به تحولات از آغاز تأسیس مدرسه تا کنون شاهد ظهور و بروز تدریجی چهار الگوی زیر هستیم که هر یک تعریف خاصی از عناصر برنامه درسی و شفافیت بخشی به شیوه فعالیت معلمان در تحقق اهداف تربیت دینی ارائه می‌کنند

برشی از کتاب تربیت دینی در دوره دبستان و دبیرستان:

تمایل و عشق به برخورداری از لذت سعادت و کمال نامحدود گرایشی است در انسان که سبب می‌شود در هر خواسته‌ای انسان در جستجوی مصداق کامل و بی‌عیب‌ونقص آن خواسته برآید، وی زمانی که در جستجوی حیات برمی‌آید حیات دائمی را طلب می‌کند، و زمانی که در جستجوی علم برمی‌آید کشف کنه و ذات پدیدۀ موردمطالعه را خواستار است، و زمانی که در جستجوی قدرت برمی‌آید تسلط کامل و بدون نقصان آن را تقاضا می‌کند

طبق دیدگاه امام خمینی این نیرو مرکب راهواری است که خداوند در هنگام آفرینش انسان در سرشت وی نهاده و او را به‌سوی کمال نهایی هدایت می‌کند.

صدرا بیان می‌کند که خداوند درون انسان‌گرایش و عشق به‌مراتب بالای وجود قرار داده است و این شوق عامل حرکت انسان به‌سوی هستی‌های برتر و ارزشمندتر است.

این تمایل از همان آغاز تولد در کودک آشکار می‌شود کودک با آگاهی حضوری از خود، و عشق به لذت و تنفر از درد و رنج زندگی خود را آغاز می‌کند مفهوم عشق به هستی و تنفر از نیستی در ابتدای زندگی این است که ارزش حیات و هستی و نا ارزشمندی نیستی و مرگ، اولین ارزش‌ها و میل‌هایی است که کودک آنها را درک می‌کند و تلاش خود را برای برخورداری از هستی و بقا و اجتناب از نیستی و مرگ آغاز می‌کند.