فروشگاه اینترنتی کتاب قم

صادق وفایی: در شرایطی که با روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ در آمریکا، شرایط سیاسی اقتصادی، روز به روز بر ایران سخت‌تر و تنگ‌تر گرفته می‌شود، می‌توان از عامل فرهنگ برای خنثی‌کردن فشارهای شدید بین‌المللی کاست. برخی از فشارهایی که آمریکا این روزها با واسطه یا بی‌واسطه، به ایران تحمیل می‌کند، از دید عموم مردم ایران و جهان پنهان نگه داشته می‌شوند. در این صحنه‌گردانی اسرائیل نیز آمریکا را تنها نگذاشته و هر دو قدرت، با جدیت سعی در پراکنده‌کردن دیگر کشورهای دنیا از اطراف ایران و منزوی کردن کشورمان دارند. اما همان‌طور که اشاره شد، می‌توان از عامل فرهنگ برای شکسته حلقه این محاصره سیاسی اقتصادی استفاده کرد.

البته باید توجه داشت که کار و رسالت فرهنگی ایران، همیشه در دستور کار قرار داشته و بنا نیست بدیلی برای رهایی از محاصره فعلی باشد (یعنی به فعالیت فرهنگی بین‌المللی رو بیاوریم چون می‌خواهیم حلقه محاصره را بشکنیم) اما با توجه به شرایط تحمیل‌شده به ایران طی مدتی که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شده، باید به فعالیت‌های فرهنگی شدت، سرعت و اولویت جدی‌تری داد.

از مسئولان دولت توقع می‌رود، همان‌طور که برای برون‌رفت از وضعیت فعلی و مهارکردن فشارها، دیپلماسی سیاسی را در دستور کار قرار داده‌اند، به دیپلماسی فرهنگی هم توجه داشته باشند. یکی از نمونه‌های موفق دیپلماسی فرهنگی که پیش چشم‌مان انجام شد و ممکن است مغفول واقع شود، دید و بازدید و گفتگوهایی بود که در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به وقوع پیوستند. روی سخن این گزارش با مسئولان معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی است که حالا و زمانی‌که ظرفیت برپایی چنین پل‌های مشترکی در نمایشگاه کتاب تهران وجود دارد، از آن‌ها توقع می‌رود این ظرفیت را برای دوره بعدی نمایشگاه، حداقل دوبرابر کنند.

در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، حدود ۸۰۰ ناشر خارجی از کشورهای مختلف حضور داشتند که ۱۵۰ ناشر از این تعداد، مربوط به کشورهای عربی بودند. احمد شاکری مدیر بخش بین‌الملل این دوره نمایشگاه در یکی از مصاحبه‌هایش در روزهای برگزاری نمایشگاه به درآمدزایی قابل توجه امسال اشاره کرد و همچنین گفت که این بخش از نمایشگاه، هزینه‌های خود را تأمین کرده است. شاکری این مساله را نوید این دانست که حضور بین‌المللی نمایشگاه تهران نه‌تنها هزینه‌بر نیست، بلکه می‌تواند درآمدزا هم باشد. بنابراین می‌توان روی بسط و گسترش فعالیت‌های فرهنگیِ مربوط به کتاب در حوزه بین‌الملل سرمایه‌گذاری کرد و این مسأله‌ای است که بارها ثابت شده است. مساله دعوت مهمان ویژه برای دوره‌های بعدی نمایشگاه هم از جمله موضوعاتی بود که شاکری به آن اشاره کرده و گفته بین نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب، حرکتی برای کمک به اقتصاد نشر در کنار دیپلماسی فرهنگی است.