-
شنبه 22 تير 1398
هفته ادبیات کودک و نوجوان و سالروز درگذشت مهدی آذریزدی امسال در حالی دهمین سال را پشت سر گذاشت که باز هم آذر، خالق «قصههای خوب، برای بچههای خوب» سهم ناچیزی از برنامههای نمایشی داشت.
مهدی آذریزدی، مردی گوشه نشین با دغدغه کتاب و مطالعه به ویژه برای کودکان بود، به سختی در انظار عمومی و مراسمها شرکت میکرد و به قول خودش، گوشهای خلوت کردن و کتاب خواندن را در دنیا از هر کاری بیشتر دوست میداشت.
این مرد بزرگ بعد از مرگ نیز در گوشهای دنج آرمیده و نام و نشان چندانی ندارد، نشانی که در حداقل در خور نامیترین اثرش، «قصه های خوب برای بچههای خوب» باشد.
سهم آذریزدی از هفته ادبیات کودک و نوجوان برپایی یک نمایشگاه در جوار آرامگاهش
از زمان فوت مهدی آذریزدی، از ۱۸ تا ۲۴ تیرماه را به نام هفته ادبیات کودک و نوجوان نامگذاری کرده اند اما امسال سهم آذریزدی از برنامههای این هفته بسیار ناچیز بود، سهمی به اندازه برپایی یک نمایشگاه در کنار مدفن پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران.
پرسشی از دست اندرکاران برگزاری این نمایشگاه در مورد عدم رسیدگی به آرامگاه آذریزدی و … و پاسخی که در این زمینه دریافت شد،خبرگزاری مهررا به سمت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد هدایت کرد.
مرکزی که حالا دیگر برایمان مسجل شد، اگر نهادی یا ارگانی کاری برای معرفی آثار، شخصیت و اندیشههای آذر کرده باشد، همین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد است.
ذات برنامههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نمایشی نیست
سید محمدحسین پیغمبری، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد در گفتگویی باخبرنگار مهردر پاسخ به اینکه رسالت کانون در مقابل پدر ادبیات کودک و نوجوان چیست؟ اظهار داشت: جامعه هدف کانون کودکان و نوجوانان هستند و مأموریت اصلی ما پرورش فکری و اندیشهای در حوزه کودک و نوجوان است و ما در هر فعالیت اجتماعی خود باید به این جامعه هدف توجه کنیم.
وی افزود: اگر امروز برنامههای روز ادبیات کودک و نوجوان برگزار میشود، فعالیتهای بیرونی جزو مأموریتهای ذاتی کانون نیست بلکه فعالیت ما این است که در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به ویژه آذریزدی با نگاه پرورشی و فرآیندی، کودکان و نوجوانانمان را با این مقوله آشنا کنیم.
معرفی آثار و اندیشههای آذریزدی مأموریت اصلی کانون در برابر کودکان و نوجوانان
پیغمبری عنوان کرد: شناخت آثار، شخصیت و اندیشههای آذریزدی جزو کارهای پرورشی ما برای کودکان چهار تا جوانان ۱۸ ساله است و کانون در قالب فعالیتهای ۴۲ گانه و کارگاههای مختلف و ویژه برنامههای متنوع، این شناخت را رقم میزند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تاکید کرد: فعالیتهای ما نمایش بیرونی ندارد و این اصلاً جزو مأموریتها و کارهای ذاتی کانون نیست که برای آذر ویژه برنامه برگزار کند یا آرامگاه بسازد و یا هر اقدامی غیر از آنچه که اکنون دارد انجام میشود، انجام دهد.
وی تاکید کرد: ما میتوانیم در این نمایشهای عمومی مشارکت داشته باشیم ولی به شرط رعایت ضوابط کانون و بعضاً از کانون در این برنامههای بیرونی خواسته میشود که جنبه آموزشی داشته باشند یا سرگرم کنندگی، اینکه ما ایستگاه نقاشی داشته باشیم و بچههایی که هیچ فعالیت پرورشی از قبل روی آنها انجام نشده، بیایند در این ایستگاهها نقاشی بکشند، فقط میتواند جنبه سرگرم کنندگی و نمایشی داشته باشد.
پیغمبری خاطرنشان کرد: ما در مراکز خود و حتی مراکز سیار که در روستاها فعالیت میکنند با بچهها به وسیله کتاب، فعالیت پرورشی خود را آغازمی کنیم، با مطالعه کتاب، کودکان و نوجوانان پایگاه فکری و اندیشهای پیدا میکنند و بر مبنای این فکر و اندیشه، به آنها میگوئیم که حالا بیایید دست به خلق اثر نقاشی، ادبی، فرهنگی یا هنری بزنید و اگر آن پایگاه اندیشهای وجود نداشته باشد، آنگاه نقاشی تنها جنبه سرگرمی پیدا میکند.
عدهای شناخت دقیقی از مأموریتهای کانون ندارند
وی افزود: بهزیستی، آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هر کدام در مقابل کودکان نقشها و وظایفی دارند، نگهداری، آموزش و پرورش کودکان بر عهده بهزیستی و آموزش و پرورش است که این مسئولیت خود را به خوبی انجام داده اند و مدیران این حوزهها توانمند عمل کرده اند، اما کانون همانگونه که از نامش پیداست، بر مبنای خلاقیت در راستای پرورش عمل میکند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد در مورد برخی برنامههایی که در کانون با محوریت آذریزدی اجرا میشود، بیان کرد: ۱۰ سال پیش وقتی آذریزدی زنده بود، بچههای کانون از کانون تا خانه آذر رفتند و ساعتی را پای حرفهای پیر قصه گو نشستند امسال میخواهیم این حرکت را تکرار کنیم اما این بار از آرامگاه تا خانه آذر و ببینیم که در این ۱۰ سال چه اتفاقی برای آرامگاه و خانه آذر افتاده است.
انداختن توپ ساخت آرامگاه برای آذر در زمین کانون فرافکنی است
وی تصریح کرد: البته آذر هنوز در غربت است و متأسفانه گاهی این توقع وجود دارد که ما آرامگاه بسازیم که به نظرم انداخت این توپ در زمین کانون فرافکنی است، این وظیفه ما نیست زیرا کانون شرح وظایف و مأموریتی مشخص دارد.
پیغمبری ادامه داد: بزرگترین پاسداشت برای آذر حتی در مقبره سازی برای او این است که هدفش محقق شود و مهمترین هدف آذر این بود که بچهها کتابخوان شوند.
وی یادآور شد: در طول ۱۰ سال گذشته همه نهادها تلاش کردند برای آذر کاری انجام دهند اما هیچیک از این اقدامات کمک نکرد که آذر از مهجوریت خارج شود اما کانون در طول این ۱۰ سال مناسبترین و فرآیند محورترین برنامهها را داشته چون ما نمایشی کار نکردیم و در دل مراکز خود، قصههای آذر را ترویج میکردیم چیزی که دغدغه آذر بود.
وی ادامه داد: ما حتی در زمینه چاپ آثار آذر هم نمیتوانیم مستقیم وارد عمل شویم مأموریتهای ما متفاوت است و اصلی ترین آن معرفی شخصیت و آثار آذر است اما حرکتهایی که جنبه نمایشگاهی و عینی و بیرونی دارد را ستایش میکنیم ولی معتقدیم ما به عنوان کانون اگر ما سرمایهای هم داریم باید به دل کانون بیاوریم و برای کودکان هزینه کنیم.
شناخت هیچکس مانند بچههای کانون از آذریزدی دقیق نیست
در این ۱۰ سال که گزارشهای مختلفی راجع به آذریزدی درخبرگزاری مهرمنتشر شده، با افراد بسیاری در مورد این پیر قصه گو صحبت کرده بودم اما به واقع هیچکس به اندازه بچههای کانون، آذر را نمیشناخت. آثارش، شخصیتش، روحیاتش.
خیلی از بچهها وقتی داستانی را بدون نام کتاب و نویسنده برایشان روایت میکردی، از قلم و نوع نگار و شخصیتی که از آذر در آثار متبلور بود، به خوبی در مییافتند که کار، کار آذر است و این یعنی شناخت یک نویسنده که هیچ کجا نظیرش را ندیدم.
محمدرضا آخوندی، معاون کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد نیز در مورد آذریزدی و هفته ادبیات کودک و نوجوان نیز اظهار داشت: مهدی آذریزدی به عنوان پدر ادبیات نوین کودک و نوجوان، دغدغه اصلی اش خوب بودن و خوب ماندن بچهها بود و همه تلاش خود را به کار بست که با بازنویسی و ساده نویسی ادبیات کهن، این خوبی را به بچهها منتقل کند.
دغدغه همیشگی آذریزدی کتابخوان کردن بچهها بود
وی افزود: کانون در راستای شرح وظایف و فعالیتهای ۴۲ گانهای که دارد، با محوریت برنامههای خلاقیت محور تلاش میکند فرهنگ کتاب و کتابخوانی را در وهله اول بین بچهها ترویج دهد و مطالعه را لذتبخش کند زیرا دغدغه همیشگی آذریزدی این بود که همه بچهها را کتابخوان ببیند.
آخوندی ادامه داد: شاید وجه تمایز مهدی آذریزدی با دیگر نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان سادگی، صراحت و صمیمیتی بود که هم در شخصیت و هم در آثار آذر وجود داشت و آذر در واقع سرمایه معنوی ادبیات کودک و نوجوان ایران به شمار میرود و مأموریت کانون این است که هم در معرفی آذر و هم در بزرگداشت او اقدام کند و بزرگترین بزرگداشت برای یک هنرمند یا یک نویسنده، معرفی و ترویج آثار نویسنده است نه صرفاً برگزاری برنامههای تبلیغاتی که بیشتر جنبه شعاری دارد.
سالی که به نام سال آذریزدی نامگذاری شد
وی اظهار داشت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد، امسال را به نام سال آذریزدی نامگذاری کرده و برنامههای آن نیز از ۱۸ تیر کلید خورد و تا پایان سال برنامههای با محوریت شخصیت و آثار آذریزدی اجرا میشود.
آخوندی عنوان کرد: معرفی کتاب، معرفی شخصیت، نمایش خلاق، نشریه نگاری، قصه گویی بر اساس کتاب قصههای خوب برای بچههای خوب آذریزدی همچنین راه اندازی کاروان کتابهای خوب برای بچههای خوب به تاسی از کتاب آذر از طریق کتابخانه های سیار کانون در روستاهای شهرستانهای یزد و اشکذر، بافق، خاتم و مهریز در طول تابستان ۹۸، پویش فصل گرم کتاب با محوریت معرفی آثار آذریزدی با هدف ترویج کتاب و کتابخوانی و لذت بخشیدن به حوزه کتاب و کتابخوانی از جمله این برنامه هاست.
وی ادامه داد: برنامههای دیگری نیز از این هفته به عنوان هفته ادبیات کودک و نوجوان آغاز میشود و تا پایان سال ادامه مییابد که از آن جمله میتوان به بحث یادمان آذر با عنوان عصر شعر و داستان از ۱۸ تا ۲۵ تیر، نشستهای تخصصی هر فصل یک بار با عنوان از خاطره تا داستان، بازنویسی متون ادبی، ادبیات عرفانی برای کودک، چیستی و چرایی داستان برای کودک که در مراکز استان یزد برگزار میشود، اشاره کرد.
آخوندی یادآور شد: برنامههای هنری نیز تولید نمایش عروسکی و تصویرگری شخصیتهای شاخص داستانهای قصههای خوب برای بچههای خوب آذریزدی، همایش آذرشناسی در دو قالب مقاله و پژوهش با محوریت آثار آذر نیز برگزار میشود.
کانون خود را وامدار تلاش آذریزدی میداند
وی ادامه داد: کانون و دستگاههایی که دغدغه کار کودک و نوجوان دارند، به نوعی خود را وامدار تلاش آذریزدی میدانند زیرا در برههای که هیچ سازمان و تشکیلاتی دغدغه و درد ادبیات کودک نداشت، آذریزدی یک تنه با وقف عمر و زندگی خویش، نسلهای متعدد کودک و نوجوان را بیمه کرد و تأثیر آثار آذر را امروز در شخصیتهای مفید و سازنده ای میبینیم، تا جایی که رهبری به صراحت اشاره کردند که در مقطعی کتابهای آذریزدی خلأ تربیتی نسل کودک و نوجوان را یک تنه پر کرد و دینی که آذر بر گردن ادبیات کودک و نوجوان دارد بیش از آن است که اکنون دارد به آن پرداخته میشود.
آخوندی خاطرنشان کرد: کانون به عنوان یگانه دستگاه متخصص و متعهد در حوزه ادبیات کودک و نوجوان خود را موظف میداند که در راستای دغدغه و آرمان آذریزدی که خوب ماندن بچهها بود تلاش کند با انجام برنامههای متنوع و خلاقیت محوری که در مأموریت کانون وجود دارد
در ارادت آذر به کانون همین بس که خانهای به از سوی استانداری در زمان حیات آذر به وی اهدا شد اما آذر به رغم اینکه تمکن مالی چندانی نداشت، این خانه را به کانون اهدا کرد و اکنون مرکز شماره ۲کانون یزد است.
جشنواره قصه گویی سال ۸۰ نیز با حضورآذریزدی برگزار شد و آذر پیامی به این جشنواره داد که بخشی از آن پیام این بود: «کانون یگانه دستگاهی است که میخواهد و میتواند آنچه را در شرح وظیفه سازمانی اش متصور است، متیقن کند و پیش برود».